#مکان« لیله القدر»: جمهور علما  بر این باورند که« لیلة القدر»، در ماه رمضان قرار دارد. بنابر این آیات قرآن کریم که درآن آمده است: «{ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ } و { شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِل فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ } . این قول مذهب حنفیه نیز هست. اما در مقابل جمهور برخی از جمله ابن مسعود  و امام ابوحنیفه ( رضی الله عنهما)؛ گفته اند: «لیله القدر»، فقط در ماه رمضان نیست؛ بلکه در طول سال است. گاهی در رمضان است و گاهی در رمضان قرار ندارد.  که البته قول ضعیفی است.

در مورد زمان « لیله القدر » ، در رمضان اقوال مختلفی بین فقهای مذاهب مختلف وجود دارد:
✅قول اول:  قول صحیح مشهور بین  جمهور علما  یعنی #مالکیه و #شافعیه و #حنابله و #اوزاعی و #ابوثور، این است که « لیله القدر» ،  در ده روز آخر ماه رمضان قرار دارد.بنابر احادیث فراوانی که در این مورد روایت شده است.وتاکید در روزهای فرد آن شده است. و قول اظهر و اشهر در مذهب #مالکیه ، بیست و هفتم ماه رمضان است. هم چنین #حنابله نیز براین قول هستند.
✅قول دوم: ابن عابدین می گوید :« لیلة القدر» در یکی از شب های نامعین  رمضان قرار داد.
✅قول سوم: امام نووی می گوید:#شافعیه  قائل بر این نظر هستند که  «لیلة القدر » دریکی از ده روز آخر رمضان قرار  دارد . اما تعیین دقیق آن بر ما معلوم نیست. وتا آخر قیامت هم،  دراین شب قرار دارد و ثابت است. امام شافعی (رحمه الله)  ، احتمال  شب #بیست_و_یکم و درقولی دیگر،شب #بیست_و_سوم را برای آن دانسته است. #شربینی از شافعیه گفته است که ابن عباس رضي الله عنه و بیشتر علما نظر بر شب بیست وهفتم دارند.  
✅قول چهارم: می گوید: "لیله القدر" ، در شب اول رمضان قرار دارد. این قول« أَبِي رَزِينٍ الْعُقَيْلِيِّ» ، صحابی است بنابر قول انس رضی الله عنه که گفته است:  « لَيْلَةُ الْقَدْرِ أَوَّل لَيْلَةٍ مِنْ رَمَضَانَ».  
 قول پنجم:  می گوید که لیله القدر در شب هفدهم رمضان قرار دارد.  ابن ابی شیبه وطبرانی از زید بن ارقم روایت نموده اند که گفت : « مَا أَشُكُّ وَلاَ أَمْتَرِي أَنَّهَا لَيْلَةُ سَبْعَ عَشْرَةَ مِنْ رَمَضَانَ لَيْلَةَ أُنْزِل الْقُرْآنُ». هم چنین از ابن مسعود روایت شده است که "لیلة القدر" همان شبی است که صبحش حادثه جنگ بدر واقع شد و این آیه درباره آن  نازل  شد.: { وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ }.
✅قول ششم: در یکی از ده شب  از اواسط ماه  رمضان بصورت مبهم قرار دارد. برخی از #شافعیه و #مالکیه براین قول هستند.
✅قول هفتم : در شب هفده هم رمضان قرار دارد. این قول ر اعبد الرزاق از علی رضي الله عنه روایت نموده است.
قول هشتم : در یکی از شب های ده شب آخر رمضان قرار دارد ؛ اما بصورت متغیر ، نه ثابت. یعنی سالی در یکی از آن شب ها و سال دیگر در شب دیگری از آن شب ها. البته برخی هم آن را در تمام ماه رمضان متغیر می داند. 

تدوین :دکترمحمدعزیز محمدی

 https://telegram.me/figheshafei